แผ่นดินไหวรุนแรงในเมียนมา ที่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างรุนแรงเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา ได้ทำให้เกิดความเสียหายและการสูญเสียเป็นจำนวนมากในประเทศเมียนมา ยิ่งไปกว่านั้นหลังจากเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้น กลับมีการแชร์คลิปที่กำลังเป็นไวรัลบนโซเชียลมีเดีย ซึ่งอ้างว่าเป็นคลิปขณะเจดีย์ “ชเวดากอง” กำลังถล่ม
แหล่งที่มา : Facebook
เราพบบัญชีเฟซบุ๊กที่ชื่อ “ศุภัสนันท์ สีแดง” โพสต์คลิประบุข้อความ “ชเวดากอง” ซึ่งคลิปดังกล่าวมีผู้สนใจชมไปถึง 10 ล้านครั้ง รวมถึงกดถูกใจไปกว่า 89,000 ครั้ง และแชร์คลิปดังกล่าวไปแล้วถึงกว่า 4,800 ครั้ง
อย่างไรก็ตามเมื่อเรานำภาพไปทำการค้นหาภาพย้อนหลังโดยใช้คีย์เฟรมในวิดีโอ พบว่าคลิปดังกล่าวมีลักษณะที่ตรงกับเจดีย์ปรียาติ ของโรงเรียนสอนศาสนาเซติจี ในเมืองพินดายา รัฐฉาน ประเทศเมียนมา (ลิงก์บันทึก)
ผู้เชี่ยวชาญยืนยันไม่ใช่เจดีย์ชเวดากอง
นอกจากนี้เรายังสอบถามไปยัง รศ.ดร.โรจน์ คุณเอนก สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งระบุว่า เมื่อดูจากคลิปพบว่าเจดีย์ที่ถล่มลงมานั้นไม่ใช่เจดีย์ชเวดากองอย่างแน่นอน ซึ่งสาเหตุที่บ่งบอกและมองเห็นได้ชัดเจน ได้แก่ (ลิงก์บันทึก)
1. ขนาดเล็กกว่าชเวดากองมาก
2. บัวคอเสื้อประดับลายใบโพธิ์ ไม่เป็นสีทองทั้งหมด ซึ่งชเวดากองจะทองทั้งหมด
3. ทรงของปล้องไฉน และองค์ระฆังไม่เหมือนกับเจดีย์ชเวดากอง
4. สภาพแวดล้อมไม่ใช่ เพราะรั้วที่ปรากฏ รวมทั้งสิ่งก่อสร้างรอบ ๆ ไม่ตรงกัน
ส่วนสถานที่ตั้งของเจดีย์ชเวดากอง ก็อยู่ห่างจากจุดเกิดเหตุแผ่นดินไหว คือตั้งอยู่ในเมืองย่างกุ้ง ซึ่งมีระยะห่างกันถึงกว่า 600 กิโลเมตรอีกด้วย
เจดีย์ชเวดากองเคยเสียหายครั้งสุดท้ายเมื่อปี 1970
อย่างไรก็ตามจากการตรวจสอบข้อมูลการเกิดแผ่นดินไหวบริเวณเจดีย์ชเวดากอง พบว่า เคยเกิดเหตุแผ่นดินไหวเล็ก ๆ น้อย ๆ เรื่อยมา ทำให้เจดีย์ได้รับความเสียหาย และเมื่อปี ค.ศ. 1768 ได้เกิดแผ่นดินไหวอย่างหนัก ทำให้ยอดของเจดีย์หักถล่มลงมา แต่ได้มีการบูรณะให้สูงขึ้นถึง 99 เมตร (325 ฟุต) (ลิงก์บันทึก)
ขณะที่ฉัตรองค์ใหม่สำหรับประดับยอดเจดีย์ได้รับการถวายจากพระเจ้ามินดง เมื่อปี ค.ศ. 1871 หลังการผนวกดินแดนพม่าตอนล่างโดยอังกฤษ แผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงปานกลางในเดือนตุลาคม ปี ค.ศ. 1970 ทำให้เพลาฉัตรบนยอดองค์เจดีย์ได้รับความเสียหาย มีการสร้างโครงและซ่อมแซมครั้งใหญ่
สื่อท้องถิ่นเมียนมายืนยันเจดีย์ชเวดากองไม่ได้รับความเสียหาย
